Geschreven door: Dierenarts en chiropractor Morgan Lashley - Sport Horse Health Plan
Wanneer je een paard hebt met een blessure, dan krijg je vrijwel altijd het advies mee: gecontroleerd laten bewegen. Maar waarom is dit nou zo belangrijk? En is het niet zielig dat een paard niet naar buiten mag? En hoe houd je je paard rustig tijdens deze periode? In deze blog gaan we daar verder op in.
Bij een blessure is er weefselschade ontstaan. Dit weefsel moet zich herstellen en die fase verloopt bij vrijwel alle weefsels volgens eenzelfde patroon (in een volgende blog zullen we hier dieper op ingaan). Belangrijk is dat er op een gegeven moment herstelweefsel ontstaat: littekenweefsel (zoals bij pezen en ligamenten) of nieuw, origineel weefsel (zoals bij botten).
Herstelweefsel
Onafhankelijk van het type weefsel is het herstelweefsel in het begin nog niet van dezelfde kwaliteit als het origineel. Het fragiele weefsel kan snel opnieuw beschadigen wanneer er onverwachte en grote krachten op komen te staan. Daarnaast leiden te grote krachten op herstellend weefsel tot herstelweefsel van onvoldoende kwaliteit en onvoldoende kracht.
Oftewel: geen belasting is niet goed en teveel belasting is ook niet goed. Het compromis? Gecontroleerde beweging.
Gecontroleerde beweging
Met gecontroleerde beweging bedoelen we dat het paard zich beweegt op een gecontroleerde manier, bijvoorbeeld met stappen aan de hand, stappen onder het zadel, stappen op een loopband of stappen in een aquatrainer. Belangrijk is dat de eigenaar of therapeut de controle kan houden. Naast de gecontroleerde beweging moet het paard boxrust houden. Zorg hierbij overigens voor voldoende ventilatie en een goede bodembedekking. Ook is het belangrijk dat paarden continu ruwvoer tot hun beschikking hebben, eventueel via een slow-feeder.
Wanneer een paard zelf mag beslissen hoe het zich beweegt (bijvoorbeeld in een paddock of weiland), dan leidt dit vaak tot sprintjes, glijpartijen, korte draaien en slidingstops. Een paard is een vluchtdier en zal, als gevolg van adrenaline, dwars door pijn heen lopen wanneer er een externe prikkel is. Een opvliegende eend uit de sloot kan zo leiden tot een opnieuw geblesseerd paard, in sommige gevallen zelfs nog ernstiger geblesseerd.
De hoeveelheid van gecontroleerde beweging is onder andere afhankelijk van het weefsel dat geblesseerd is en de ernst van de blessure. Het is hiervoor belangrijk om een juiste diagnose te hebben en een volledige diagnose. Sommige paarden hebben meerdere problemen (meerdere benen of been- en rugproblemen). Wanneer het plaatje zoveel mogelijk compleet is, kan de revalidatie daar zo goed mogelijk op aangepast worden.
Paarden blijken zich erg goed aan te passen aan boxrust. Uit onderzoek (1) is gebleken dat er geen verschil was in gedrag op stal tussen paarden die dagelijks buiten kwamen en paarden die slechts één maal per 14 dagen buiten kwamen. Natuurlijk is het wel van belang dat een paard met stalrust niet alleen achter blijft, dit zal leiden tot stress en onrust.
Fris paard toch controleren
Bij Sport Horse Health Plan maken we van alle bovenstaande tips wel eens gebruik. Het verschilt per paard en per blessure wat het beste werkt. Wil je meer informatie hierover of heb je een andere vraag over revalidatie? Neem dan vooral contact met ons op!
Bronnen:
1) Houpt et al: The effect of exercise deprivation on the behavior and physiology of straight stall confined pregnant mares Anim Welf 2001;10:257-67